Family Planning Methods | V/UHSNC/D | Bits Part - 7

V/UHSNC :  విలేజ్ / అర్బన్ హెల్త్ శానిటేషన్ అండ్ న్యూట్రిషన్ కమిటీ సమావేశం యెపుడు నిర్వహించాలి 

1. ప్రతి నెల 10 తేదీ లేదా 2వ శుక్రవారం 
2. ప్రతి నెల 20 తేదీ లేదా 3వ శుక్రవారం 
3. ప్రతి నెల 1 తేదీ లేదా 1వ శుక్రవారం
4. ప్రతి నెల 30 తేదీ లేదా 4వ శుక్రవారం  

V/UHSNC :  కమిటీకి అన్ టైడ్ ఫండ్ ఎంత కేటాయిస్తారు

1. ప్రతి నెల రు. 10000
   
2. ప్రతి 6నెలకు  రు. 10000
   
3. ప్రతి సంవత్సరం రు. 10000
4. ప్రతి సంవత్సరం రు. 12000  

విలేజ్ / అర్బన్ హెల్త్ శానిటేషన్ అండ్ న్యూట్రిషన్ కమిటీ లో సభ్యుల సంఖ్య

1. 10 కంటే తక్కువ
   
2. 15 అంతకు మించి
3. 5 మాత్రమే 
4. ఒక్కరు
   

విలేజ్ / అర్బన్ హెల్త్ శానిటేషన్ అండ్ న్యూట్రిషన్ డే (V/UHSND) ఎప్పుడు ప్రవేశపెట్టారు 

1. 2007
2. 2008
3. 2009
4. 2010

విలేజ్ / అర్బన్ హెల్త్ శానిటేషన్ అండ్ న్యూట్రిషన్ డే (V/UHSND) ఏ ప్రోగ్రాం క్రింద రూపొందించబడింది 

1. జాతీయ ఆరోగ్య మిషన్ (NHM)
2. మాత శిశు సంరక్షణ (MCH)
3. హెల్త్ మేనేజ్ మెంట్ సిస్టమ్ (HMIS)
4. రేప్రొడెక్టివే చైల్డ్ హెల్త్ (RCH)

విలేజ్ / అర్బన్ హెల్త్ శానిటేషన్ అండ్ న్యూట్రిషన్ డే (V/UHSND) ముఖ్య ఉద్దేశం 

1. ఆరోగ్యం: ఇది పునరుత్పత్తి, తల్లి, నవజాత, బిడ్డ మరియు కౌమార ఆరోగ్యం, కమ్యూనికేబుల్ డిసీజ్ మరియు నాన్ కమ్యూనికేబుల్ డిసీజ్ కోసం ప్రాథమిక ఆరోగ్యం మరియు కౌన్సెలింగ్ సేవలను కలిగి ఉంటుంది.
2. పోషకాహారం: ఇది గ్రోత్ మానిటరింగ్, బ్రెస్ట్ ఫీడింగ్ మరియు కాంప్లిమెంటరీ ఫీడింగ్, ప్రసూతి పోషణ, సూక్ష్మపోషకాలు మొదలైన వాటికి సంబంధించిన సేవలతో పాటు కౌన్సెలింగ్‌ను కలిగి ఉంటుంది.
3. చిన్ననాటి అభివృద్ధి: ఇది పిల్లల వయస్సుకు తగిన ఆట మరియు కమ్యూనికేషన్‌ను కలిగి ఉంటుంది.
4. పారిశుధ్యం: పరిశుభ్రత, చేతులు కడుక్కోవడం, సురక్షితమైన తాగునీరు మరియు మరుగుదొడ్ల వినియోగాన్ని ప్రోత్సహించడాన్ని నిర్వచిస్తుంది.

 V/UHND యొక్క ముఖ్య లక్షణాలు

• ప్రతి గ్రామం / వార్డ్ లో నెలకు ఒకసారి అంగన్‌వాడీ/గుర్తించిన కేంద్రాలలో నిర్వహించాలి.
• గుర్తింపు పొందిన సామాజిక ఆరోగ్య కార్యకర్త (ఆశా) మరియు అవన్‌గన్‌వాడీ వర్కర్స్ (AWW) కార్మికులు తయారుచేసిన లబ్ధిదారుల జాబితా ఆధారంగా ఆ ప్రాంతం యొక్క ANM తన పరివాహక ప్రాంతం కోసం నెలవారీ V/UHND ప్రణాళికను సిద్ధం చేస్తుంది.
• V/UHND తేదీ మరియు సమయం అంగన్‌వాడీ కేంద్రాలు (AWC) మరియు సబ్ సెంటర్‌లలో (SC) సర్వీస్ ప్రొవైడర్ పేరు మరియు IEC మెటీరియల్‌లతో పాటు ప్రదర్శించబడుతుంది.
• MCP కార్డ్‌తో పాటు V/UHND సెషన్ సైట్‌కు హాజరు కావడానికి ఒక రోజు ముందుగా ASHA మరియు AWW లబ్ధిదారులకు తెలియజేస్తాయి.
• ప్రణాళిక ప్రకారం సెషన్ సమయంలో V/UHND లో అవసరమైన అన్ని కార్యకలాపాలు మరియు సర్వీస్ డెలివరీని నిర్వహించడానికి మందులు మరియు సరఫరాలు అందుబాటులో ఉంచబడ్డాయి.
•  సెషన్ కనీసం నాలుగు గంటల పాటు నిర్వహించబడుతుంది, ఇందులో కనీసం ఒక గంట గ్రూప్ కౌన్సెలింగ్ సెషన్‌ల కోసం కేటాయించబడుతుంది.
•  నెలవారీ V/UHND ప్లాన్ ప్రకారం సేవలు అందించబడతాయి మరియు MCP కార్డ్, RCH రిజిస్టర్ మరియు ఇతర రిజిస్టర్‌లలో అవసరమైన విధంగా డాక్యుమెంట్ చేయబడతాయి.
•  ANM, MPW మరియు ASHAలు V/UHND యొక్క ఫ్రంట్ లైన్ సర్వీస్ ప్రొవైడర్లు.  AWW మరియు సహాయకులు కూడా పంచాయతీ రాజ్ మరియు గ్రామీణాభివృద్ధి శాఖ నుండి గ్రామ స్థాయి ప్రతినిధులతో పాటు సాంఘిక సంక్షేమ-సమగ్ర శిశు అభివృద్ధి సేవల విభాగం (ICDS)కి ప్రాతినిధ్యం వహిస్తున్న సెషన్ సైట్‌లో ఉన్నారు.
• విజయవంతమైన V/UHND కి కమ్యూనిటీ స్థాయిలో వివిధ విభాగాల నుండి బహుళ వాటాదారుల మధ్య ప్రమేయం మరియు సమన్వయం అవసరం.  దీనికి ప్రణాళిక మరియు తయారీ ద్వారా, తగిన మౌలిక సదుపాయాలు మరియు అవసరమైన లాజిస్టిక్‌లను ఊహించడం మరియు ఈవెంట్ కోసం సైట్ మరియు కమ్యూనిటీని సిద్ధం చేయడం అవసరం.

జననాల రేటు సూత్రం (బర్త్ రేట్)?

ఉపకేంద్రం ఒక సంవత్సరంలో జరిగిన మొత్తం జననాల సంఖ్యా  x  1000 / ఉపకేంద్రం లోని మొత్తం జనాభా

 

అర్హులైన దంపతుల శాతం (1000 జనాభా లో)                             : 17%

అర్హులైన దంపతులలో పిల్లల శాతం 

పిల్లలు లేని వారి శాతం                               : 14.60% 

ఒక పిల్లల తో ఉన్న వారి శాతం                  : 18.26%  

ఇద్దరు పిల్లల తో ఉన్న వారి శాతం            : 24.76%   

ముగ్గురు పిల్లల తో ఉన్న వారి శాతం         : 21.20%    

నలుగురు  పిల్లల తో ఉన్న వారి శాతం      : 21.18% 

 

అబార్షన్ జరిగే అంచనా శాతం                                                      : 10% 

గర్భిణీ లలో హైరిస్క్ శాతం (మొత్తం గర్భిణీ ల సంఖ్యలో )       : 15%

గర్భిణీ లలో రక్తహీనత శాతం (మొత్తం గర్భిణీ ల సంఖ్యలో )     : 50% 

 

0-1 సంవత్సరం పిల్లల శాతం (మొత్తం జనాభా లో )                   : 2.5%

0-3 సంవత్సరం పిల్లల శాతం (మొత్తం జనాభా లో )                   : 8%

0-5 సంవత్సరం పిల్లల శాతం (మొత్తం జనాభా లో )                   : 13%

5-6 సంవత్సరం పిల్లల శాతం (మొత్తం జనాభా లో )                   : 2.3%

10 సంవత్సరం పిల్లల శాతం (మొత్తం జనాభా లో )                    : 2.2%

16 సంవత్సరం పిల్లల శాతం (మొత్తం జనాభా లో )                    : 2.1%

 

మాతృ మరణాల రేటు (మెటర్నల్ మోర్టాలిటీ రేట్) (SRS ప్రకారం) : 74

శిశు మరణాల రేటు (ఇన్ఫ్యాన్ట్ మోర్టాలిటీ రేట్) (SRS ప్రకారం)         : 32

 

బాల్య వివాహ నిరోధక చట్టం ఎపుడు ప్రారంభించారు 

1. 2006
2. 2012
3. 2018
4. 2022

బాల్య వివాహ నిరోధక చట్టం ప్రకారం వివాహ వయసు 

1. బాలికకు 18, బాలురు 21
   
2. బాలికకు 18, బాలురు 25
3. బాలికకు 15, బాలురు 18
4. బాలికకు 12, బాలురు 18

స్పేసింగ్ మెథడ్ అనగా నేమి ? 

1. వివాహం అయిన వెంటనే మొదటి సంతానం కలగకుండా కొంత వ్యవధి పాటించడం
   
2. ఒక బిడ్డ పుట్టిన తరువాత రెండొవ సంతాన కలగకుండా కొంత వ్యవధి పాటించడం
3. ఇద్దరు బిడ్డలు పుట్టిన తరువాత కూడా సంతాన కలగకుండా కొంత వ్యవధి పాటించడం
4. పైన తెలిపిన అన్ని
   

స్పేసింగ్ మెథడ్ కి వీలు కలిగించేవి ? 

1. పురుషులకి, ఆడవారికి నిరోధులు 
2. ఆడవారికి గర్భనిరోధక నోటి మాత్రలు
   

కండోమ్‌ల ఫెయిల్ రేటు ఎంత 

• మగ కండోమ్ 2% నుంచి 15%. 
• ఆడ కండోమ్ 12% నుంచి 22%.

కండోమ్ యొక్క ఉపయోగం ఏమి 

1. గర్భం రాకుండా నివారించడానికి
   
2. STI రాకుండా నివారించడానికి
3. HIV రాకుండా నివారించడానికి
4. పైన తెలిపిన అన్ని 

కండోమ్ ప్యాక్ నందు ఎన్ని పీసెస్ ఉంటాయి?

1. 02
   
2. 10
3. 12
4. 28

గర్భం రాకుండా ఆడవారు వాడే పద్ధతులు 

• నోటి మాత్రలు (కాంట్రాసెప్టివ్ పిల్స్)
  
• ఇంట్రా యూటరైలె  (కాంట్రాసెప్టివ్ డివైజ్)
• ఇంజక్షన్ (MedroxyProgesterone Acetate) (కాంట్రాసెప్టివ్ ఇంజెక్టబుల్స్ ) (అంత్ర )

గర్భం రాకుండా ఆడవారు వాడే నోటి మాత్రల (కంబైన్డ్ ఓరల్ కాంట్రాసెప్టివ్ ) రకాలు 

• హార్మోన్ మాత్రలు (ఈస్ట్రోజన్ మరియు ప్రొజెస్టరాన్)
• రోజు వాడే మాత్రలు (మాలా - N, మాలా - D)
• 28 మాత్రలు
• 21 తెల్లనివి ( Ethinyl estradiol and Levonorgestrel)- హార్మోన్
• 7 ఎర్రనివి (Ferrous fumarate)- నాన్ హార్మోన్

• నాన్ హార్మోన్ మాత్రలు 
• వారానికి ఒకసారి వాడే మాత్రలు (సహేలి / ఛాయా )
  
  • 8 మాత్రలు - నాన్ హార్మోన్ (సెంట్రోక్రోమన్ 
  • బహిష్టు అయిన మొదటి రోజు మాత్రమే
  • స్థిర నిర్దేశిత రోజు  

గర్భం రాకుండా ఆడవారు వాడే గర్భ నిరోధకాలు

• IUCD (ఇంట్రా యూటరైన్ కాంట్రాసెప్టివ్ డివైజ్ ) (కాపర్ - టి)
  
• IUCD 375       - 5   సంవత్సరాల కాల పరిధి 
• IUCD 380 A   - 10 సంవత్సరాల కాల పరిధి 

• PPIUCD (పోస్ట్ పార్టం ఇంట్రా యూటరైన్ కాంట్రాసెప్టివ్ డివైజ్ ) (కాపర్ - టి) 
•  PPIUCD ని 3 పెరియడ్స్ లో వేయవచ్చు 
• పోస్ట్ ప్లాసెంటా మరియు డెలివరీ అయిన 48 గంటలలో (ఇమ్మీడియేట్ పోస్ట్ పార్టం)
• డెలివరీ అయిన 7 రోజుల వరకు (ఎర్లీ పోస్ట్ పార్టం) Lactational Amenorrhea Method (LAM)
• డెలివరీ అయిన 6 వరాల తరవాత నుంచి 1 సంవత్సరం లోపు (ఎక్స్టెండెడ్ పోస్ట్ పార్టం)
  

కుటుంబ నియంత్రణ ఆపరేషన్ రకాలు 

పురుషులకు  -  వేసెక్టమీ 

• స్క్రోటమ్ యొక్క ప్రతి వైపున చేసిన చిన్న కోత ద్వారా చేయబడుతుంది.
• స్పెర్మ్ యొక్క మార్గాన్ని నిరోధించడానికి ప్లగ్ చేయబడుతుంది. 
• రెండు ప్రతికూల స్పెర్మ్ కౌంట్ ఫలితాలు వచ్చే వరకు 6 నెలల పాటు బ్యాక్-అప్ గర్భనిరోధక పద్ధతిని ఉపయోగించవలెను. 
• వ్యాసెక్టమీకి 99.5% ఖచ్చితత్వం ఉంది. 

స్త్రీలకు - ట్యూబెక్టమీ (కోత ద్వారా , లాపరోస్కోప్ ద్వారా)

• అండాల ప్రవాహాన్ని నిరోధించడానికి కటింగ్, కాటరైజింగ్ లేదా బ్లాక్ చేయడం ద్వారా ఫెలోపియన్ ట్యూబ్‌లను మూసేయడం 
• ఋతుస్రావం తర్వాత మరియు అండోత్సర్గము ముందు, ప్రక్రియ మహిళ యొక్క బొడ్డు కింద ఒక చిన్న కోత ద్వారా జరుగుతుంది.
• ఆపరేషన్ జరిగిన 2 నుండి 3 రోజుల తర్వాత స్త్రీ తన లైంగిక కార్యకలాపాలకు తిరిగి రావచ్చు.
• ఈ పద్ధతి యొక్క ప్రభావం 99.5%.

• AIDS        Acquired Immuno Deficiency Syndrome
• AMTSL    Active Management of Third Stage of Labor
• ANC         Antenatal care
• BPM         Beatsper Minute
• CBC         Complete Blood Count
• CuT          Copper T
• DMPA      Depot Medroxy Progesterone Acetate
• FP            Family Planning
• HSP         Healthy Spacing of Pregnancy
• IUCD        Intra Uterine Contraceptive Device
• HIV           Human Immunodeficiency Virus
• HLD          High Level Disinfection
• IP              Infection Prevention
• LAM          Lactational Amenorrhea Method
• MCH         Maternal and Child Health
• MEC         Medical Eligibility Criteria
• NSV          No-Scalpel Vasectomy
• OT            Operation Theatre
• PID            Pelvic Inflammatory Disease
• PNC          Postnatal Care
• POP          Progestin-Only-Pills
• PPFP        Postpartum Family Planning
• PPIUCD    Postpartum Intra Uterine Contraceptive Device
• ROM         Rupture of Membranes
• STIs          Sexually Transmitted Infections
• WHO        World Health Organization